turkmenkoyu-kesan

Bitki Örtüsü-İklim
Doğal Bitki Örtüsü

Coğrafyası
Edirne, Marmara Bölgesi’nin Trakya kısmında yer alır. Güneyinde Ege denizi, kuzeyde Bulgaristan, batıda
Yunanistan, doğuda Tekirdağ, Kırklareli ve Çanakkale ileri ile çevrilidir.
Yüzölçümü 6.276 km² olan Edirne’nin, deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 41 metredir.
Edirne, idari olarak, biri merkez ilçe olmak üzere 8 ilçe ve 248 köyden oluşmaktadır.
Edirne ili, Trakya Yarımadasında; kuzeyde Istranca Dağları, güneyinde Koru Dağları ve Ege Denizi-Saroz Körfezi, batısında
Meriç Nehri ve Meriç Ovası, doğusunda da Ergene Ovasını içine almakta olup, il topraklarının % 80′i tarıma elverişlidir.
Türkiye’nin batı sınır topraklarının önemli bir bölümünü içine alan ilin Bulgaristan’la 88km’lik bir sınırı vardır.
Bulgaristan’la olan sınır, Kırklareli il sınırından başlayarak, Tunca Irmağı’nı kesip, güneybatı yönünde uzanarak
Meriç Irmağı’nda sona ermektedir. Burada, Türk, Bulgar ve Yunan sınırları birleşmektedir. Meriç Irmağı, ilin Yunanistan’la
sınırını oluşturur. Irmağın doğu yakası Edirne, batı yakası Yunanistan’dır. Edirne-Yunanistan sınırının uzunluğu 204 km’dir.
Bu sınır, Enez’de sona ermektedir.
Balkan Yarımadası’nın güneydoğu kesimindeki Trakya Bölgesinde yer alan Edirne ili, yeryüzü şekilleri bakımından çeşitlilik
gösterir.
Bu çeşitliliği, farklı yükseltiler gösteren dağ ve tepeler ile, daha az yükseltide olan platolar ve ovalar oluşturur. İlin kuzey ve
kuzeydoğusu ile güney ve güneydoğusu dağlar ve platolar ile kaplıdır.
İlin önemli akarsularından olan Meriç, Tunca, Arda ve Ergene nehirlerinin debileri Mart-Nisan aylarında yoğun yağışlara
bağlı olarak maksimum seviyeye ulaşmaktadır. Yaz aylarında da normal debilerini muhafaza etmektedir.
Yörenin en önemli tarım potansiyeli olan çeltik ekim ve sulama zamanlarında ise nehir debileri en az seviyeye ulaşmaktadır.
Edirne, akarsular dışında kalan yüzey sularını, doğal göller, barajlar, rezervuarlar ve göletler oluşturmaktadır.
Doğal göllerin başlıcaları Meriç’in denize döküldüğü Enez yöresindedir. Bu göller gala, Dalyan, Taşaltı, Tuzla, Bücürmene,
Sığırcık ve Pamuklu gölleridir.
Edirne, her Akdeniz ikliminin hem de Orta Avrupa’ya özgü kara ikliminin etkisi altında kalan bir geçiş bölgesidir.
Bölge Karadeniz, Ege ve Marmara denizlerin de etkileriyle zaman zaman ve yer yer farklı iklim özellikleri gösterir. Kışları,
Akdeniz iklimi etkisini gösterdiği zamanlarda ılık ve yağışlı, kara iklimi etkisini gösterdiğinde de oldukça sert ve kar yağışlı
geçmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, bahar dönemi yağışlıdır. İlin bitkisel üretim açısından önem taşıyan Ergene Havzası’nda
ise sert bir kara iklimi egemendir. Çevresi dağlara sınırlı olan bu yörenin denizlerden gelen yumuşatıcı etkilere kapalı olması
bu iklim yapısını ortaya çıkarmaktadır. Yıllık ortalama sıcaklık 13,4 °C, en yüksek sıcaklık 41,5 °C Temmuz ayında, en düşük
sıcaklık -22,2 °C Ocak ayında gerçekleşmiştir. Yıllık ortalama yağış miktarı 585,9 mm ve yıllık ortalama nispi nem % 70′dir.
iklimi Marmara bölgesinin Trakya kesiminde yer alan ilimiz soğuk yani karasal bir iklime sahiptir. Fakat bazı yıllarda ılık ve
yağışlı bazen de tamamiyle Karadeniz iklimi hüküm sürmektedir. İlin yıllık sıcaklık ortalaması 13.5 derece ve ortalama yıllık
yağış miktarı da 600 mm. civarındadır. Yılda ortalama olarak 20 gün karla örtülüdür. 60 Gün kadarda donlu gün görülür.
Ortalama rüzgar hızının 1,7 m/sn. olduğu kentte, egemen rüzgar, yıl içerisinde toplam 4 bin kez esen, kuzey rüzgarıdır. (Yıldız)
Bunu kuzeybatı (yıldız-karayel) ve güneydoğu (Keşişleme) rüzgarları izler. Kentte en hızlı rüzgar, saniyede 28.9 m. hızla esen
güney rüzgarıdır.
Mahalli en yüksek basınç 1931-1965 yılları arasıda yapılan rasatlara göre 1038,1, en düşük basınç ise 979,9 olarak
tesbit olunmuştur. Nispi nem ise % 71 olarak tesbit olunmuştur.
Ortalama buharlaşma miktarı 910 mm.; sisli günler sayısı da 27’dir. Güneşleme müddeti 6.5 saat, hakim rüzgar istikameti ise
Kuzey yönüdür.
Edirne, hem Akdeniz ikliminin hem de Orta Avrupa’ya özgü kara ikliminin etkisi altında kalan bir geçiş bölgesidir. Bölge,
Karadeniz, Ege ve Marmara denizlerininde etkileriyle zaman zaman ve yer yer farklı iklim özellikleri gösterir.
Kışlar, Akdeniz iklimi etkisini gösterdiği zamanlarda ılık ve yağışlı, kara iklimi etkisini gösterdiğinde de oldukça sert ve
yağışlı geçmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, bahar dönemi ise yağışlıdır.
İl’in bitkisel üretim açısından önem taşıyan Ergene Havzası’nda ise sert bir kara iklimi egemendir. Çevresi dağlarla sınırlı
olan bu yörenin denizlerden gelen yumuşatıcı etkilere kapalı olması bu iklim yapısını ortaya çıkartmaktadır.
Edirne’de yıllık sıcaklık ortalaması, 13.5c dir. Bu değer komşu il merkezlerinden Çanakkale’de 14.6c, Kırklareli’nde 13.0c,
Tekirdağ’da ise 13.7c dir. İl’de en sıcak aylar, haziran, temmuz, ağustos en soğuk aylar ise aralık ve ocaktır. Yaz ayları
ortalama sıcaklığı ise 23.4c dir.
Yağışların yıl içersinde düzenli olarak dağıldığı Edirne’de, yıllık yağış miktarı 603.5 mm. dir. İl’e en çok yağış kasım, aralık ve
ocak aylarında düşmektedir. Turizm sezonu olan haziran, temmuz ve ağustos aylarında toplam 107.4 mm yağış düşmektedir.
Ortalama rüzgar hızının 2.9 m/sn. olduğu Edirne’de egemen rüzgar, yıl içerisinde toplam 4.018 kez esen kuzey rüzgarıdır. (N) .
Bunu, kuzey-kuzeybatı (NNW) ve güneydoğu (SE) rüzgarları izlemektedir. Edirne’de en hızlı rüzgar saniyede 28.9 m. hızla esen
güney rüzgarıdır.
Dağlar ve Ovalar:
Edirne İli’nde dağlar fazla yer kaplamaz. İli, Istranca Dağları kuzey ve kuzeydoğudan, Uzunköprü Dağları doğudan, Koru ve
Çandır Dağları ise güney ve güneydoğudan kuşatır.
Istranca Dağları: İstanbul Boğazı’nda Karadeniz Dağ Sırası’ndan ayrılan ve Karadeniz kıyısı boyunca Bulgaristan sınırına doğru
uzanan Istranca Dağları’nın yükseltileri; Tunca Havzası’na yaklaştıkça azalır. Istranca Dağları’nın en yüksek yeri il sınırları dışında,
Kırklareli ile Demirköy arasındadır. Buralarda bile, ortalama yükseltisi 1.000 m’yi geçmez.
Trakya’nın kuzeydoğusundan Edirne topraklarına giren Istranca Dağları’nın yükseltileri azalır ve Lalapaşa ilçe sınırları içinde bir
plato görünümü egemen olmaya başlar.
Istranca Dağları’nın yüksekliği, Bulgaristan sınırı yakınındaki Bakacak Kule Tepesi’nde 590 m’ye ulaşır. Aynı zamanda daha
dalgalı olan bu platonun yükseltisi güneybatıya doğru küçük akarsu vadileri oluşturarak azalır. Lalapaşa yöresinde 250 m’nin altına düşer.
Istranca Dağ kütlesi, güneyden Ergene Havzası’na inen akarsularla parçalanmıştır. Genellikle granit ve gnays ana kayaları
üzerinde yer alan ve dalgalı bir yapısı olan bu kesimlerde, orman örtüsü altında, sığ ve kalkersiz kahverengi orman topraklarına
rastlanır. Şiddetli erozyona uğrayan tepelerde bu örtü seyrekleşmiş ya da tümüyle ortadan kalkmıştır.
Koru Dağları: Trakya’daki ikinci dağ sırası olan bu yükselti Tekirdağ-Şarköy arasında Işıklar dağı, Saros körfezi boyunca ise Koru
Dağları adını alarak güneybetı yönünde körfeze doğru sokulur.
Edirne İli’nin tekdüze görünümlü kesimini oluşturan Ergene Havzası, güneyden Koru Dağları ile sınırlanır. Ergene Havzası’nın
güneyi, ortalama yükseltisi 150-200 m’yi geçmeyen hafif dalgalı bir platodur. Koru Dağları’na yaklaştıkça yükselti artmaya başlar.
En yüksek noktası Yerli Su Tepe (725 m) olan Koru Dağları’nın Ergene Havzası’na ve Saros Körfezi’ne bakan yamaçları eğim
açısından birbirinden çok farklıdır. Saros Körfezi’ne bakan yönü dik yamaçlarla kaplıdır.
Çandır Dağları: Koru Dağ Sırası, İpsala ile Enez sınırında yeniden yükselerek, körfeze koşut uzanan Çandır Dağları’nı oluşturur.
Volkanik kayaçlardan oluşan Çandır Dağları’nın en yüksek noktası, Çandır Tepe (385 m)’dir.
Uzunköprü Dağları: Uzunköprü İlçesi’nin güneydoğusunu kaplar. Meşe ve fundalıklarla örtülüdür. En yüksek yeri Süleymaniye
Tepesi’dir (378 m).
Edirne İli’nin Ergene Vadisi ile Istranca Dağları arasında kalan bölümü, kuzey-güney doğrultusunda uzanan vadilerle parçalanmıştır.
Bu vadiler arasında, aynı doğrultuda, az yükseltili sırtlar uzanır. Sırtlar, kuzeydoğuda ortalama, 100 m yüksekliktedir. Sarmısaklı
sırtlarında 128 m olan yükselti, Söğütlü Tepe’de 112 m’dir. Uzunköprü’ye yaklaşıldıkça 40 m’nin altına düşer.
Aşağı Ergene Vadisi ile Meriç Irmağı arasında kalan kesimde, basık tepelerden oluşan bir yüzey şekli egemendir. Yörenin en yüksek
noktaları, Kavaklı Kasabası’nın kuzeydoğusunda Çanakçıtepe (123 m) ve bunun güneyinde Sarıkaya’dır (125 m).

BAŞLICA DAĞ VE TEPELER

Kuzeydeki dağlık bölgelerden sürüklenerek gelen çakıllar, Meriç boyuna ve daha güneyde Sinekli Suyu’na dek sürer. Bunlar birkaç
metre kalınlığında hafif dalgalı bir alan oluşturur; o yörede bu örtünün kalınlığı 20 m’yi aşar.

OVALAR

Kazanova ve Tunca Ovaları alüvyonlarla kaplı verimli ovalardır. Yalnızca, Tunca ve Meriç ırmaklarıyla ona karışan Arda’nın geçtiği
yerler balçıklı topraklarla kaplıdır. Buralarda taban suyu yer yer yüksek olduğundan verim düşüktür.
Bu ovalarda erozyon sorunu yoktur. Ancak bu ovalardaki, alüvyal topraklar fosfor bakımından yoksuldur. Bunun nedeni, organik
madde oranının oldukça düşük, kil oranının ise yüksek oluşudur. Yörede genellikle sulu tarım yapılmakta ve sebze, meyve, çeltik,
mısır, ayçiçeği, şeker pancarı, yonca, bakla ve bezelye yetiştirilmektedir. Kuru tarım yapılan alanlarda ise ayçiçeği, mısır, buğday,
arpa, üzüm, tütün, fiğ, korunga, nohut ve mercimek üretilmektedir.
Ergene Ovası: Ova, Ergene Vadisi’nin tümünü Uzunköprü ve Meriç ilçe topraklarının ise bir bölümünü kaplar. Ergene ırmağı taştığı
zaman ovaya mil taşır; bu nedenle ova toprakları çok verimli olup, her çeşit bitkisel üretime elverişlidir.
Ergene Ovası’nın Uzunköprü ilçe sınırları içinde kalan bölümü, taşınma maddelerden oluşmuş, dolma bir yapıdadır. Marmara Bölgesi’
ndeki tektonik olaylar sonucu alçalmaya uğramıştır. Ergene Vadisi’ne doğru uzanan bu yüzeyin, hafif eğimi üzerindeki yayvan sırtlar
birbirinden, Ergene Ovası’nın geniş tabanlı düzlükleriyle ayrılır. Havza, akarsularla parçalanmış eski bir birikinti alanıdır. Bu yapı, ovanın
Uzunköprü’ye yakın bölümlerinde artezyen kuyuları açılmasına olanak sağlar.
Ergene Ovası’nın, Meriç ilçesi sınırları içinde kalan bölümleri alüvyal topraklarla kaplıdır. Burası, Meriç ve Ergene ırmakları arasında
bir yarımada biçimindedir.Ova topraklarının bir bölümü, kesintisiz olarak, bataklıklar durumunda uzanır gider. Denizden yüksekliği
yaklaşık, 20-25 m arasında değişir.
Ergene Ovası’nda genellikle sulu tarım yapılmakta, çeltik, pancar, ayçiçeği, mısır, kabak ve özellikle bostan üretilmektedir.
İpsala Ovası: Ova Meriç Vadisi’ni kaplar. İpsala ilçesi topraklarının çoğunu kaplayan, ilin bu en büyük ovası Enez’e dek uzanır.
Yer yer taşınma ovası karakteri gösteren bir peneplendir. Ergene ve Meriç ovalarına doğru inildikçe alüvyal topraklar başlar.
Bu arada volkan tüflerine de rastlanır. Bu oluşumların en çok yer aldığı bölüm, Balabancık köyü yakınlarıdır. Ova’nın Enez’e doğru
sokulan bölümü, alüvyal topraklarla kaplıdır.
Alüvyal, kalkersiz kahverengi ve vertisol topraklarla kaplı ovada, sulu ve kuru tarım yapılmakradır. Sulu tarımda sebze, meyve,
çeltik, mısır, ayçiçeği, şeker pancarı, yonca, bakla ve bezelye yetiştirilmektedir. Kuru tarımda ise, tahıl, mısır, ayçiçeği, nohut, mercimek,
korunga, fiğ, burçak, kavun ve karpuz üretilmektedir.

YAYLALAR

Edirne İli’nde yaylalık alan yoktur. Ancak, yayla kapsamı içinde düşünülebilecek küçük alanlar vardır. Bunlar, Enez İlçesi’nde Çandır,
Hisarlı ve Yazır; Keşan İlçesi’nde Yerlisu; Lalapaşa İlçesi’nde Ömeroba ve Süleymendanişment yaylalarıdır. Bu yaylaların tümü su
kaynakları açısından zengindir.

VADİLER

Edirne İli’nde üç önemli vadi bulunmaktadır. Bunlar Tunca, Meriç ve Ergene vadileridir. İl’in önemli ve verimli ovaları bu vadilerde t
oplanmış durumdadır.
Meriç Vadisi: Trakya Bölgesi’ndeki Meriç Havza’sı, kuzeyde Bulgaristan ve Istranca Dağları’nın su bölümü sınırına dayanmakta;
doğuda Vize, Saray ve Çerkezköy ilçelerini içine almakta; güneyde ise Çorlu ilçesi ve Tekirdağ İli’nin kuzeyinden geçerek Saros
Körfezi’ne dek ulaşmaktadır. Havzanın sularını Meriç, Tunca ve Ergene vadilerinden akan akarsular boşaltır.
Meriç Vadisi, Meriç’in yatağını oyması sonucu oluşmaktadır. Bulgaristan topraklarında başlar ve Ege denizine dek sürer. Meriç
Vadisi, Rodop Dağları ile Istranca Dağları’nın birbirine yaklaştığı Edirne İli’nin kuzeyinde dik ve derindir. İl sınırlarına girdikten
sonra vadinin tabanı genişler. Bu kesimde Meriç Vadisi’nin geniş tabanı üzerinde Kazanova Ovası yer alır. Daha sonra vadi tabanı
biraz daralır. Meriç’in bu yörelerdeki vadi tabanını Hadımağa, Üyüklütatar, Doyran ve Elçili ovacıkları kaplar.
Meriç İlçesi sınırları içinde yeniden genişleyen vadi, yer yer daralıp genişleyerek İpsala-Enez ilçe sınırını çizer ve Ege Denizi’ne ulaşır.
Ergene Vadisi: Ergene Irmağı’nın aktığı vadidir. Istranca Dağları’nın batı eteklerinden başlar. Önce dar ve dik olan vadi, Edirne İl
sınırına girdikten sonra geniş düzlükler oluşturur. Bu düzlüklerde Ergene Ovası yer alır. Ergene Vadisi, Meriç-İpsala sınırında Meriç
Vadisi ile birleşir.
Tunca Vadisi: Istranca Dağları’nın İl sınırları içine giren bölümünde, Tunca Irmağı’nca oyulmuş bir vadidir. Vadi öceleri dar iken,
Edirne Kenti’ne doğru yaklaşıldıkça tabanı genişler. Tunca Ovası bu geniş taban üzerinde bulunur.
İl’de bu vadilerin dışında, özellikle dalgalı plato alanlarında, az yükseltili sırtlardan sonra başlayan, akarsularca oyulmuş pek çok vadi vardır


Edirne ili içerisinde doğal bitki örtüsü iklim özellikleri, toprak yapısı ve diğer çevre etkenlerine bağlı olarak birlikte farklılıklar göstermektedir. Bitki örtüsünü incelerken Edirne İli'ni ele alırsak, il topraklarının % 47'si tarım yapılan topraklar, % 13'ü ağaçlık ve ormanlık % 34'ü çayır ve otlaklar, % 6'sı da ürün vermeyen topraklardır. Trakya'da orman yalnız Istranca dağlarındadır. Buradaki ormanlar keresteden çok mangal kömürü olmaya elverişli meşelerdir. Edirne ilinin % 11–13 dolayı küçük bir kısmı ormanlıktır. Bitki örtüsünü, Meriç havzası bakımından ele alırsak, bitki örtüsü havzanın iklim, toprak ve rölyef gibi çevre şartlarına uymaktadır. Havzanın yağış alma miktarı, kış aylarında fazlalaşır, yaz aylarında ise azalır. Bu suretle, tabii bitkilerin geliim devrelerinin ilk aylardaki su noksanlığını, kış aylarında toprakta birikmiş bulunan nemden karşılanmaktadır. Havzada nisbi nem oldukça yüksektir. Bu durum havza bitki örtüsü üzerinde olumlu bir etki yapmaktadır. Rüzgarlar, bitki gelişimi bakımından, arttırıcı nitelikte değildir. Meriç havzasında tespit edilen altı büyük toprak grubu içerisinde en yaygın olanlar, Kalkersiz Kahverengi Topraklar ile Kalkeriz Kahverengi Orman Topraklarıdır. Bunlardan sonra Vertisoller, Alüvyaller, Kahverengi Orman Toprakları ve Hidromorfik Alüvyal topraklar gelmektedir. Alüvyaller genel fiziksel ve kimyasal karak¬teristikleri itibarıyla tabii bitki türlerinin hepsine uygun bir nitelik gösterir.